ΠΟΔΗΛΑΤΕΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
Προς:
• κ. Τίνα Μπιρμπίλη
Υπουργό,
Υπουργείο Περιβάλλοντος,
Ενέργειας και Κλιματικής
Αλλαγής
Αμαλιάδος 17,
11523 ΑΘΗΝΑ
Κοινοποίηση: Δήμος Θεσσαλονίκης, Νομαρχία Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, Υπουργείο Παιδείας, δια βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, Έντυπα ΜΜΕ, Ηλεκτρονικά ΜΜΕ
Θεσσαλονίκη, 19/04/2010
Θέμα: Ανάπτυξη πολιτικής για τη μετακίνηση με ποδήλατο και τη βιώσιμη κινητικότητα στην πόλη της Θεσσαλονίκης
κα. Υπουργέ,
Σας απευθύνουμε αυτήν την επιστολή ως πολίτες – ποδηλάτες της Θεσσαλονίκης, τους οποίους ενώνει η αγάπη τους για το ποδήλατο και η επιθυμία για καλύτερες συνθήκες διαβίωσης στο αστικό και μη περιβάλλον. Ανήκουμε σε εκείνη την κατηγορία ανθρώπων που τους ανησυχεί ιδιαίτερα η υποβάθμιση της ποιότητας των μετακινήσεων και της ζωής γενικότερα στην πόλη της Θεσσαλονίκης.
Γι αυτούς τους λόγους, εδώ και δύο (2) περίπου χρόνια έχουμε δημιουργήσει την πρωτοβουλία των Ποδηλατών Θεσσαλονίκης, που ήδη αριθμεί πάνω από 650 μέλη και λειτουργεί μέσω του διαδικτύου και τακτικών συναντήσεων των ποδηλατών. Στόχοι μας είναι: η επικοινωνία μεταξύ των ποδηλατών για ζητήματα της χρήσης του ποδηλάτου, η επίλυση ζητημάτων που σχετίζονται με τη μετακίνησή μας στη Θεσσαλονίκη, η διοργάνωση δράσεων, προκειμένου να διεκδικήσουμε τα αυτονόητα δικαιώματά μας για ασφαλή μετακίνηση στους δρόμους της πόλης μας και η ενθάρρυνση και εκπαίδευση νέων χρηστών του ποδηλάτου.
Μέσα στο απελπιστικά αφιλόξενο αστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης, παρόλα τα προβλήματα, εμείς επιμένουμε να χρησιμοποιούμε το ποδήλατο ως μέσο μετακίνησης, βλέποντας ότι καθημερινά ακολουθούν το παράδειγμά μας όλο και περισσοτεροι συμπολίτες μας, διότι με το ποδήλατο:
• κινούμαστε γρήγορα και οικονομικά
• δεν ρυπαίνουμε την ήδη επιβαρυμένη ατμόσφαιρα της πόλης μας
• αποσυμφορίζουμε το κυκλοφοριακό πρόβλημα της Θεσσαλονίκης
• διαμορφώνουμε ένα βιώσιμο και υγιές περιβάλλον για όλους.
Ωστόσο, οι πολιτικές που εδώ και δεκαετίες έχουν διαμορφωθεί από την κεντρική διακυβέρνηση και από τις τοπικές αρχές, δεν έχουν φροντίσει να δημιουργήσουν τις κατάλληλες υποδομές και συνθήκες, ώστε να διευκολύνουν και να προστατεύσουν τη μετακίνηση των ποδηλατών, που κινείται προς την κατεύθυνση της βιώσιμης κινητικότητας και αναβάθμισης του αστικού περιβάλλοντος.
Θεωρούμε ότι εσείς -με την εμπειρία σας στους τομείς της έρευνας και του σχεδιασμού για μετακινήσεις με ποδήλατο- μπορείτε να αντιληφθείτε τα ζητήματα, στα οποία αναφερόμαστε. Παράλληλα, πιστεύουμε ότι είναι ευτυχής η συγκυρία της ανάληψης του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής από ένα νέο άνθρωπο με έντονο ενδιαφέρον για τη βιώσιμη κινητικότητα και το ποδήλατο.
Γι αυτό και επιθυμούμε να εκθέσουμε σε εσάς τα αιτήματά μας για τον εξορθολογισμό των μετακινήσεων στην πόλη της Θεσσαλονίκης και τη διευκόλυνση της μετακίνησης με τη χρήση ποδηλάτου. Κάποια από τα αιτήματά μας άπτονται άμεσα της αρμοδιότητάς του Υπουργείου σας, ενώ σε άλλα επιθυμούμε τη συμβολή σας και την άσκηση πίεσης από μέρους σας, προκειμένου να προχωρήσει η διευθέτησή τους.
Αναλυτικότερα τα αιτήματά μας είναι τα παρακάτω:
• Ένταξη του ποδηλάτου σε κάθε σχεδιασμό έργου οδοποιίας και υποδομών
Η πρόβλεψη για ένταξη του ποδηλάτου σε κάθε έργο υποδομής, όσον αφορά την εύκολη και ασφαλή μετακίνηση των ποδηλατών είναι ζωτικής σημασίας. Η παροχή «προνομίων στο ποδήλατο» και η αντιμετώπισή του όχι ως ισότιμου, αλλά ως ανώτερου μέσου σε σχέση με την ήπια και αλληλέγγυα μεταφορά, θα μεταδώσουν το μήνυμα πως το ποδήλατο είναι όντως η βέλτιστη ασφαλής επιλογή για μετακίνηση και θα παρακινήσουν τον κόσμο να το χρησιμοποιήσει.
• Κατάρτιση σχεδίου βιώσιμης κινητικότητας για τη Θεσσαλονίκη
Ένα τέτοιο σχέδιο θα αντιμετώπιζε συνολικά τον πολεοδομικό ιστό της Θεσσαλονίκης, συνυπολογίζοντας το κέντρο της πόλης και τους περιφερειακούς δήμους και θα βασιζόταν σε επικαιροποιημένες και όχι αποσπασματικές και ευκαιριακές μελέτες. Το σχέδιο οφείλει να δώσει προτεραιότητα στην απελευθέρωση δημόσιων χώρων και την άνετη μετακίνηση με τα πόδια, το ποδήλατο και τα ΜΜΜ στο αστικό περιβάλλον.
• Αμφισβήτηση της κυριαρχίας του ΙΧ και η απομάκρυνσή του από το κέντρο της πόλης
Οι μέχρι σήμερα πολιτικές στη χώρα και στην πόλη μας προέβαλαν σαφέσταστα την κυριαρχία του ΙΧ στους δρόμους. Εμείς ζητούμε να πάψει η δικατορία του ΙΧ, που καταλαμβάνει ζωτικό χώρο από την καθημερινότητά μας και επιθυμούμε να δοθεί στρατηγική θέση στις εναλλακτικές μετακινήσεις. Λέμε όχι στην τόνωση της αυτοκίνησης, στη διευκόλυνση της κυκλοφορίας και στάθμευσης αποκλειστικά των ΙΧ και υποστηρίζουμε την απομάκρυνση του ΙΧ από το κέντρο της Θεσσαλονίκης και άλλων δήμων. Κάτι τέτοιο προβάλλει περισσότερο απαραίτητο από ποτέ, ειδικά με την προοπτική ολοκλήρωσης των έργων του μετρό στη Θεσσαλονίκη, το οποίο θα προωθήσει μεγάλο τμήμα της μετακίνησης υπογείως. Το γεγονός αυτό μπορεί να αποτελέσει αφορμή για να απελευθερώσουμε επιφανειακό χώρο στο κέντρο της πόλης και αλλού.
• Κινήσεις προς το Δήμο Θεσσαλονίκης σε σχέση με το έργο των ποδηλατοδρόμων
Θεωρούμε πως είναι απαραίτητη η άσκηση πίεσης από το αρμόδιο Υπουργείο προς το Δήμο Θεσσαλονίκης, η ηγεσία του οποίου δρα ανεξέλεγκτα και καιροσκοπικά, όσον αφορά την πολιτική της απέναντι στο ποδήλατο, ενώ δείχνει να θεωρεί την ποδηλατική υποδομή ως κατασκευαστικό υπόλειμμα, χωρίς καμία διάθεση συνολικής και δικτυακής θεώρησης. Ζητούμε άμεση αναβάθμιση του έργου και των μετακινήσεών μας με:
o διαπλάτυνση ποδηλατοδρόμων και λεωφορειολωρίδων,
o οργάνωση ποδηλατοστασίων σε όλη την πόλη,
o δημοτικά ποδήλατα,
o ασφαλή και εμπλουτισμένη σήμανση για το ποδήλατο,
o επιμελημένες διευθετήσεις στις διασταυρώσεις,
o διευκολύνσεις για τη μετακίνηση των ποδηλάτων (επιμελημένες στροφές, στενώσεις δρόμων, «μαξιλαράκια» για διευθέτηση υψομετρικών διαφορών και εξασφάλιση της επιπεδότητας, κεκλιμένες ράμπες για μεταφορά ποδηλάτων κ.ά)
o επέκταση του έργου των ποδηλατοδρόμων στον ίδιο το Δήμο Θεσσαλονίκης και σε περιφερειακούς Δήμους, καθώς τώρα είναι αδύνατη η μετακίνηση μέχρι τον ποδηλατόδρομο και από αυτόν για περιοχές εκτός του κέντρου της πόλης και της παραλίας
o απομάκρυνση του ΙΧ από το κέντρο της πόλης
o εκπαιδευτικά προγράμματα για ενημέρωση και προώθηση του ποδηλάτου
o διαβούλευση με τις ποδηλατικές ομάδες για κάθε έργο υποδομής στο Δήμο.
• Κινήσεις προς το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη για φιλικότερη αντιμέτωπιση των ποδηλατών και προστασία από το φαινόμενο κλοπών ποδηλάτων
Με λύπη διαπιστώνουμε τις ολοένα και αυξανόμενες κλοπές ποδηλάτων που συμβαίνουν καθημερινά στην πόλη μας και πανελλαδικά. Οι αρχές -παρόλες τις πιέσεις που ασκούμε- δεν δίνουν αρκετή σημασία στο φαινόμενο των κλοπών και δεν δρουν καταλλήλως. Περιμένουμε και από την ηγεσία του Υπουργείου σας να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες, ώστε να διαμορφωθεί συνολική στρατηγική αντιμετώπισης των κλοπών ποδηλάτων. Παράλληλα, επιθυμούμε να σας αναφέρουμε πως το τελευταίο διάστημα υφιστάμεθα τους εκτεταμένους ελέγχους (στοιχείων, σωματικούς και αποσκευών) ποδηλατών στο δρόμο από υπαλλήλους των τμημάτων ασφαλείας. Επιθυμούμε τη στήριξη και την πίεσή σας, προκειμένου οι εκτελεστικές αρχές να δείξουν τον κατάλληλο σεβασμό προς τους χρήστες ενός ήπιου και φιλικού προς το περιβάλλον μέσου μετακίνησης, οι οποίοι δεν θα έπρεπε να στοχοποιούνται επειδή απλά οδηγούν ποδήλατο.
• Άσκηση πίεσης προς την ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ, όσον αφορά την αποδοχή ποδηλάτων και τη δημιουργία υποδομών για ποδήλατο στο Μετρό της Θεσσαλονίκης
Ζητούμε από την κεντρική εξουσία την άσκηση πίεσης προς την εταιρία κατασκευής και αξιοποίησης του μετρό της Θεσσαλονίκης, ώστε να υιοθετήσει φιλική πολιτική προς το ποδήλατο. Επιθυμία μας είναι να αποφύγουμε τις δυσάρεστες καταστάσεις που έχουν δημιουργηθεί στο μετρό της Αθήνας και να «προλάβουμε» αρνητικά μέτρα για το ποδήλατο. Ζητούμε είσοδο των ποδηλάτων μας στο τελευταίο βαγόνι κάθε συρμού και δημιουργία ποδηλατοστασίων επαρκών θέσεων σε κάθε σταθμό.
• Αλλαγή πολιτικής για μεταφορά ποδηλάτων με ΜΕΤΡΟ, ΟΣΕ, ΚΤΕΛ, ΟΑΣΘ
Θεωρούμε απαραίτητη την άσκηση πίεσης από το Υπουργείο σας προς τους φορείς αστικών και μη συγκοινωνιών που ακολουθούν αναχρονιστική πολιτική, όσον αφορά τη μεταφορά ποδηλάτων με τα ΜΜΜ και μάλιστα αντίθετα προς τις συστάσεις της ΕΕ. Απαραίτητες είναι και οι κινήσεις προς αλλαγή των νομοθετικών πλαισίων και κανονισμών, που μέχρι σήμερα οι εν λόγω οργανισμοί χρησιμοποιούν ως άλλοθι για τη μη αποδοχή του ποδηλάτου στα οχήματά τους.
• Εκσυγχρονισμό του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας
Επιθυμούμε εκσυγχρονισμό του κώδικα οδικής κυκλοφορίας προς τις κατευθύνσεις της ασφαλούς μετακίνησης με ποδήλατο, της αποτροπής ατυχημάτων (τελευταία είναι ιδιαίτερα συχνά και καταλήγουν σε θανάτους ποδηλατών) και της ρεαλιστικής αντιμετώπισής του ως μέσου μετακίνησης και όχι ως μέσου μόνο ψυχαγωγίας και άθλησης.
• Οικονομικά κίνητρα για τη χρήση ποδηλάτου
Ειδικά κατά τη δύσκολη οικονομική συγκυρία που αντιμετωπίζουμε θεωρούμε ότι είναι απαραίτητη η παροχή κινήτρων για τη χρήση του οικονομικότερου και ηπιότερου μέσου μετακίνησης. Ζητούμε: επιδότηση για την αγορά ποδηλάτου, μείωση του ΦΠΑ για την αγορά ποδηλάτου και λοιπού ποδηλατικού εξοπλισμού, φοροαπαλλαγές για χρήστες ποδηλάτου.
• Προώθηση προγραμμάτων εκπαίδευσης για τη βιώσιμη κινητικότητα και το ποδήλατο
Η ελλιπής παιδεία του Έλληνα, σε σχέση με τη μετακίνηση στο δρόμο είναι καταφανής κάθε μέρα που βγαίνουμε στο δρόμο. Κανένα δείγμα σεβασμού προς τον πεζό, τον ποδηλάτη, τα ΜΜΜ δεν υφίσταται στην «κόλαση» των δρόμων. Το πρόβλημα ξεκινά από την έλλειψη υποβάθρου, όσον αφορά την εκπαίδευση από παιδική ηλικία για σωστή συμπεριφορά στο δρόμο, αλληλοσεβασμό στις μετακινήσεις, προβολή ηπιότερων μέσων μεταφοράς κτλ. Κρίνουμε, λοιπόν, απαραίτητη τη συνεργασία σας με το Υπουργείο Παιδείας, δια βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων, καθώς και με όλους τους αρμόδιους φορείς για δημιουργία των κατάλληλων εκπαιδευτικών προγραμμάτων σε σχολεία, δημόσιες υπηρεσίες και αλλού, διεξαγωγή ενημερωτικών εκδηλώσεων και δημιουργία διαδικτυακής πύλης πληροφόρησης, ανάδειξης και ενημέρωσης για τη χρήση του ποδηλάτου ως μέσου μετακίνησης.
Με τα αιτήματά μας, κα Υπουργέ, διεκδικούμε το δικαίωμα στο όραμα για μία πολιτισμένη, υγιή, καθαρή, αθόρυβη και ήπια πόλη. Είμαστε ανοικτοί σε μία νέα κοινωνικότητα μέσα σε ένα αναβαθμισμένο αστικό περιβάλλον, που δεν θα κινείται διαρκώς προς την κοινωνική και πολεοδομική πτώχευση. Ζητούμε τα αυτονόητα: το δικαίωμα στην ασφαλή και άνετη μετακίνηση, το δικαίωμα στην ελεύθερη χρήση του δημόσιου χώρου.
Ελπίζουμε, πως θα έχουμε τη θετική ανταπόκριση και συμπαράστασή σας στα ζητήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω. Επιπλέον, επιθυμούμε την έναρξη μίας διαδικασίας διαβουλεύσεων, όσον αφορά τη βιώσιμη κινητικότητα στην πόλη μας μαζί σας και με άλλες ομάδες και πρωτοβουλίες της Θεσσαλονίκης που κινούνται προς την ίδια κατεύθυνση. Σε αυτό το πλαίσιο, ζητούμε κι εμείς να καθοριστεί μία συνάντηση των ομάδων μας μαζί σας, ώστε να αναλύσουμε τα αιτήματά μας και τα ζητήματα υλοποίησης ολοκληρωμένης πολιτικής για το ποδήλατο από κοντά.
Με εκτίμηση,
Ποδηλάτες Θεσσαλονίκης
www.podilates-thess.gr