Κάπως έτσι θα σκέφτονται οι ποδηλάτες της πόλης μας, αφού οι υποδομές της δεν είναι, τουλάχιστον ακόμη, επαρκείς ούτε για πεζούς. Αν όμως νοσταλγείς την εποχή που έλιωνες τα λάστιχα του αγαπημένου σου BMX ή του ρομαντικού σου ποδηλάτου με το φούξια καλαθάκι και κάθε πρωί δεινοπαθείς στους δρόμους μέχρι να φτάσεις στο μάθημα ή τη δουλειά σου, ΜΗ ΧΑΝΕΙΣ ΧΡΟΝΟ ΚΑΙ ΠΙΑΣΕ ΤΙΣ ΟΡΘΟΠΕΤΑΛΙΕΣ!
Κάτι “τρέχει” στην Ευρώπη
Αν έχες ταξιδέψει στο εξωτερικό, θα έχεις βέβαια θαυμάσει στους δρόμους τους ευρωπαίους να ποδηλατούν απτόητοι μέσα στο τσουχτερό δυτικο -ευρωπαικό κρύο, συχνά μαζί με τα μικρά παιδιά τους. Επίσης θα έχεις μείνει με το στόμα ανοιχτό συνειδητοποιώντας ότι υπάρχουν χωριστές λωρίδες για τους ποδηλάτες, ειδικά φανάρια, και φυσικά: θέσεις πάρκινγκ! Είναι γεγονός ότι στις περισσότερες ευρωπαικές πόλεις, ακόμη κι όταν - για τα δικά μας μεσογειακά standards – ο καιρός είναι απαγορευτικός, όλο και περισσότεροι πολίτες χρησιμοποιούν το ποδήλατο σαν το καθημερινό μέσο μεταφοράς τους.
Πρωτεργάτες είναι οι Γερμανοί, οι Ολλανδοί, οι Δανοί, οι κάτοικοι της Μεγάλης Βρετανίας και οι Ελβετοί και όχι τυχαία μιας και το πρώτο οργανωμένο συνέδριο με στόχο την προβολή της χρήσης του ποδηλάτου ως πρωτεύον μέσο μεταφοράς έγινε από τις παραπάνω χώρες το 1991. “Ποδηλατοπόλεις” άρχισαν να δημιουργούνται από τότε ανά την Ευρώπη κάτω από το όνομα “Cities for Cyclists” και λειτουργεί στα πλαίσια της Ευρωπαικής Ποδηλατικής Ομοσπονδίας. Ως τώρα το δίκτυο “Ποδηλατο -πόλεων” αριθμεί 30 πόλεις σε 13 χώρες. Ενδεικτικά αναφέρουμε την Βαρκελώνη,με πληθυσμό 1.650.000 κατοίκους, την Γενεύη με 176.000 κάτοικους και την Στοκχόλμη με 1.700.000 κάτοικους.
Τα παράπονα και τα εύσημα στον Δήμαρχο
Στην Ευρώπη τελευταία επικρατεί μία οικολογική φρενίτιδα που έχει ως αποτέλεσμα οι περισσότεροι δήμαρχοι μεγάλων πόλεων αν δεν έχουν ήδη δημιουργήσει ένα ενεργό σύστημα μεταφοράς πολιτών με ποδήλατο, να φροντίζουν για τις υποδομές. Για παράδειγμα, στην Βαρκελώνη αλλά και σε άλλες ευρωπαικές πόλεις, λειτουργεί το εξής σύστημα: ο πολίτης προμηθεύεται μία προπληρωμένη κάρτα με το ίδιο ποσό που θα έδινε στο μετρό και την χρησιμοποιεί για ποδήλατο, το οποίο παίρνει και αφήνει σε συγκεριμένα σημεία της πόλης όπως ακριβώς όπως το μετρό. Το ποδήλατο δεν είναι απαραίτητο να ειναι το ίδιο, μιας και είναι όλα πανομοιότυπα και κλειδώνουν και ξεκλειδώνουν με την κάρτα. Το πρώτο βήμα για κάτι ανίστοιχο έχει γίνει στο Ρέθυμνο όπου ο καθένας με την αστυνομική του ταυτότητα μπορεί να δανειστεί δωρεάν ποδήλατο από την δημοτική αστυνομία και να το επιστρέψει σε συγκεκριμένο σημείο που θα του υποδείξουν.
Ποδήλατο α λα Ελληνικά
Φυσικά οι περισσότερες με έντονη “ποδηλατο-κουλτούρα” είναι στην βόρεια Ευρώπη, με εξαιρεση ίσως την Βαρκελώνη.. Ωστόσο το να αποκτήσει η Ελλάδα κι ακόμη περισσότερο η Κρήτη μία θέση στις “ποδηλατο -πόλεις”, μπορεί να ακούγεται δύσκολο με τα σημερινά δεδομένα αλλά δεν είναι ακατόρθωτο. Το Ρέθυμνο ήδη έκανε την αρχή με τους πρώτους ποδηλατό-δρομους αλλά και στη υπόλοιπη Ελλάδα έχουν κάνει την εμφάνισή τους και έχουν κερδίσει τους κατοίκους κάθε ηλικίας: Λάρισα, Κως, Μεσολογγι, Καρδίτσα. Αργά αλλά σταθερά γίνονται προσπάθειες για την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής στην Ελλάδα. Το Ηράκλειο από την άλλη αλλάζει. Αποκτά πεζόδρομους, χώρους περιπάτου, παραλιακή οδό και μαζί του αλλάζει -θεωρητικά- και η νοοτροπία των πολιτών. Ίσως αυτή η νέα νοοτροπία να είναι τελικά η αφορμή ώστε να γίνει η πόλη μας πιο όμορφη, πιο ανθρώπινη με λιγότερο καυσαέριο και περισσότερα χαμόγελα.
Οργανωμένες Ορθοπεταλιές
Δεν ξέρω αν το έχετε παρατηρήσει αλλά εδώ και ένα χρόνο περίπου, τις τελευταίες Παρασκευές του μήνα στις 5:30μμ, τα Λιοντάρια, στο κέντρο του Ηρακλείου, γίνονται η αφετηρία για βόλτα πολλών ποδηλατών. Η Critical Mass είναι μια ομάδα ποδηλατιστών παγκόσμιας εμβέλειας, η οποία διοργανώνει ποδηλατικές βόλτες μέσα στη πόλη με σκοπό να προωθήσει τα δικαιώματα των ποδηλατιστών ως μέρος της κυκλοφορίας και τη χρήση του ποδηλάτου ως εναλλακτικό μέσο μεταφοράς. Ενημέρωση για τις συναντήσεις και τις δράσεις της ομάδας θα βρείτε στο: http://cmheraklion.blogspot.com αλλά και στο group της ομάδας στο facebook.
Η ζωή (πάνω στη σέλα) είναι ωραία! Γιατί;
Αν και αυτονόητο θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφέρουμε το καλό που προσφέρει το ποδήλατο στην υγεία μας άμεσα αλλά και έμμεσα. Αμεσα γιατί ασκούμαστε διατηρούμε την καρδιά μας υγιή και έμμεσα επειδή ποδηλατώντας συμβάλουμε σημαντικά στην μείωση των καυσαερίων στις πόλεις. Φαντάσου να πήγαιναν όλοι στα σχολεία, στα πανεπιστήμια και στην δουλεία με το ποδήλατο, αντί το μηχανάκι, την μηχανή και το αυτοκίνητο. Κι έπειτα δεν είναι μόνο η ατμοσφαιρική ρύπανση αλλά και η απίστευτη ηχορύπανση που από μόνη της σε κουράζει.
Πού; Παντού!
Αλλά πάντοτε με προσοχή σε πόλεις που δεν υπάρχουν ποδηλατό - δρομοι και πάντα σύμφωνα με τους κανονισμούς του ΚΟΚ. Την επόμενη φορά λοιπόν που θα βγεις από το σπίτι, σκέψου, εσένα, τους γύρω σου αλλά και το περιβάλλον και πάρε το ποδήλατο. Δεν είναι ανάγκη να αρχίσετε από τα δύσκολα, ξεκίνα με μία μικρή βόλτα 15 λεπτών καθημερινά και σιγά σιγά βάλτε το ποδήλατο στη ζωή σου. Σε μια χώρα που 8 μήνες τον χρόνο έχει ήλιο και ιδανικές συνθήκες για ποδηλατοδρομίες (ακόμα και mountain biking) είναι κρίμα να παίρνεις το αυτοκίνητο (ακόμα και για να πεταχτείς στο περίπτερο για τσίχλες) . Αν πάλι δεν έχεις ποδήλατο ήρθε η ώρα να αποκτήσεις! Ένα ποδήλατο κοστίζει από 150 έως 2000 ευρώ, αλλά μην ξεχνάς και την οικονομία στα καύσιμα.
Ποδήλατο VS Αυτοκίνητο
Το ετήσιο κόστος συντήρησης ενός Ι.Χ. 1600 κυβικών, μαζί με τα καύσιμα είναι 3.000 ευρώ! (ποδήλατο: 5 πόντοι)
* Το μονοξείδιο του άνθρακα που εισπνέει ένας ποδηλάτης σε ίδια διαδρομή και ίδιο χρόνο με έναν οδηδό αυτοκινήτου είναι 2670 μg/m^3 ενώ του οδηγού 6730 μg/m^3 (ποδήλατο: 6 πόντοι)
* Πάνω από 30% της ατμοσφαιρικής ρύπανσης προέρχεται από τα αυτοκίνητα. (ποδήλατο rules!)
* Το 40% όλων των μετακινήσεων είναι σε απόσταση το πολύ 4 χιλιομέτρων από το σπίτι. (ποδήλατο: 4 πόντοι)
* Στις πνιγμένες από το κυκλοφοριακό χάος πόλεις, το ποδήλατο είναι συνήθως το πιο γρήγορο μεταφορικό μέσο. Σε έρευνα που έχει γίνει στο κεντρικό Λονδίνο (3πλάσια πόλη σε μέγεθος από την Αθήνα, πηγή: London Cycling Campaign, 2006) ο μέσος χρόνος για περίπου 4 μίλια (6,5 χλμ) είναι”:
Ποδήλατο: 22 λεπτά
Μετρό: 30 λεπτά
Αυτοκίνητο: 40 λεπτά
Πεζός: 90 λεπτά (ποδήλατο: φάτε τη σκόνη μου!)
Το ποδήλατο στην Αθήνα, όπως έδειξαν πειράματα που έγιναν από το σύλλογο “Φίλοι του Ποδήλατου” σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων έχει μέση ωριαία ταχύτητα περί τα 20 χιλιόμετρα την ώρα. Τις ώρες αιχμής στο κέντρο της πόλης (αλλά και εκτός ωρών αιχμής) η μέση ταχύτητα των αυτοκινήτων εντός του κέντρου της Αθήνας δεν ξεπερνά τα 8 χμ/ώρα (ποδήλατο: 20-8= ποδήλατο douze points!) ...and the winner is: ποδήλατο!
Περιοδικό 18-τριάντα, Φεβρουάριος – Μάρτιος 2009 Τεύχος 25