Συνήγορος του Πολίτη και Μετρό

Παιδιά έλαβα γράμμα από το Συνήγορο του Πολίτη σχετικά με την προσφυγή που είχα κάνει (εγώ είμαι ένας από τους «αγνώστους Χ» της παρακάτω επιστολής-αφαίρεσα τα προσωπικά στοιχεία). Παρόμοια προσφυγή με τη δική μου έχει κάνει προφανώς και κάποιος Λ. (τον αναφέρω επίσης ως άγνωστο Χ στην επιστολή). Πληκτρολόγησα το περιεχόμενο της επιστολής και σας το στέλνω, γιατί έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον νομίζω. Απ’ όσο ξέρω τη στείλανε στις 22.03 στην ΑΜΕΛ με φαξ. Ελπίζω εκεί που τη στείλανε να φτάσει σε αυτιά ακουώντων και όχι κουφών όπως συνήθως ;-)

Τα λέμε,

Κ.

Συνήγορος του Πολίτη, Χατζηγιάννη Μέξη 5, 11528 Αθήνα, τηλ. 2107289771, sc@synigoros.gr

Ημερομηνία 22.03.2007

Υπεύθυνη από πλευράς Συνηγόρου του Πολίτη: Μ.Καραγεώργου (τηλ. 2107289762)

Προς: ΑΜΕΛ ΑΕ, Κηφισού 94, Σεπόλια 104 42

Υπόψη: κας Αφροδίτης Κουβαρά

Θέμα: Αίτημα για μεταφορά ποδηλάτων με τους συρμούς της ΑΤΤΙΚΟ ΜΕΤΡΟ ΑΕ

Αξιότιμη κυρία Κουβαρά,

Ο ΣτΠ έγινε αποδέκτης αναφορών με τους ανωτέρω αριθμούς προωτοκόλλου, στις οποίες οι πολίτες Χ1 και Χ2 μας αναφέρουν ότι κατέθεσαν αμφότεροι προς την ΑΜΕΛ ΑΕ αίτημα σχετικό με τη μεταφορά ποδηλάτων με τους συρμούς του μετρό, και ουδέποτε έλαβαν απάντηση.

Στις 13.02.07 ο ΣτΠ επικοινώνησε με τον κύριο Στράτο Γιαννούλη, ώστε να ενημερωθεί για τις απόψεις της εταιρίας επί του θέματος που τίθεται από τους πολίτες. Στις 14.02.07 μας εστάλη από την εταιρία με φαξ έγγραφο του ΥΜΕ με α.π. 45485/4808/25.08.2005 με το οποίο το Τμήμα Αστικών Συγκοινωνιών ενημέρωνε το Γραφείο Υπουργού, τον ΟΑΣΑ, τη Διεύθυνση Εμπορικών Μεταφορών και την Cycle Greece για τις συνθήκες που επικρατούν σχετικά με την μεταφορά ποδηλάτων στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Ο ΣτΠ ερεύνησε το καθεστώς της μεταφοράς ποδηλάτων με ΜΜΜ σε ελληνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, και θα ήθελε να θέσει υπόψη σας τα ακόλουθα:

· Η συνάντηση που είχαν οι Υπουργοί Μεταφορών της ΕΕ στην Λουμπλιάνα το 2004, σχετικά με τις βιώσιμες μορφές αστικών μεταφορών, κατέληξε σε μια Διακήρυξη Εθνικών Πολιτικών για το Ποδήλατο, σύμφωνα με την οποία το ποδήλατο αναγνωρίζεται ως ένας καθαρός και βιώσιμός τρόπος αστικής μεταφοράς και αναγνωρίζεται η ανάγκη να ενισχυθούν πολιτικές που θα προωθούν τη χρήση του ποδηλάτου. Σύμφωνα με τη Διακήρυξη αυτή, οι Υπουργοί Μεταφορών των χωρών της ΕΕ συμφωνούν ότι οι πολιτικές και τα μέτρα προώθησης του ποδηλάτου αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της πολιτικής ανάπτυξης των αστικών μεταφορών και αποφασίζουν την θέσπιση ενός πλαισίου εθνικής ποδηλατικής πλιτικής με καθαρούς στόχους και ενέργειες, σε συνεργασία με τους λοιπούς φορείς της δημόσιας διοίκησης, ΟΤΑ, ποδηλατικές ενώσεις και κατασκευαστές ποδηλάτων. Για τους λόγους αυτούς προτείνουν νομοθεσία, κανονισμούς και κατευθυντήριες γραμμές, χρηματοδοτούν ποδηλατικές πρωτοβουλίες από διάφορους φορείς, διεξάγουν έρευνες για την διαμόρφωση εικόνας σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση και τις προοπτικές χρήσης του ποδηλάτου αλλά και φροντίζουν για την λήψη μέτρων για την ασφάλεια των ποδηλατών

· Σύμφωνα με την Οδηγία 2001/42/ΕΚ για τις "Στρατηγικές Περιβαλλοντικές Εκτιμήσεις" η οποία εφαρμόζεται στην ΕΕ από 21.07.2004, τα κράτη-μέλη οφείλουν να λάβουν τα απαραίτητα νομοθετικά, κανονιστικά και διοικητικά μέτρα για τη συμμόρφωσή τους με τις Στρατηγικές Περιβαλλοντικές Εκτιμήσεις Σχεδίων και Προγραμμάτων. Η Οδηγία αυτή εισάγει δυο ριζικότατες Καινοτομίες εκ των οποίων η δεύτερη είναι η "υποχρέωση της ουσιαστικής εμπλοκής του κοινού στην όλη διαδικασία εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων". Συγκεκριμένα το άρθρο 2 της Οδηγίας ορίζει ότι η εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων ενός Προγράμματος δεν είναι μια ακόμη μελέτη αλλά μια διαδικασία με τέσσερις παράλληλες συνιστώσες: 1.Εκπόνηση περιβαλλοντικής μελέτης 2.Διεξαγωγή διαβουλεύσεων 3.Συνεκτίμηση της περιβαλλοντικής μελέτης και των αποτελεσμάτων των διαβουλεύσεων 4.Παροχή πληροφοριών σχετικά με τις τελικές αποφάσεις

· Στο ίδιο άρθρο ο κος Βλαστός αναφέρεται γενικότερα στην ένταξη του ποδηλάτου στην ελληνική πόλη, την προώθηση της χρήσης του οποίου θεωρεί ως σημαντικότατο μέτρο για την καταπολέμηση της ρύπανσης και την εν γένει εφαρμογή του μέτρου των βιώσιμων συνθηκών στις αστικές συγκοινωνίες, προς την κατεύθυνση που ορίζει η ΕΕ, αλλά και επιβάλλουν οι επικρατούσες στις μεγάλες ελληνικές πόλεις συνθήκες. Συγκεκριμένα στο άρθρο αναφέρεται: "Το ποδήλατο δεν είναι λύση ειδικά για κάποιες πόλεις και ειδικά για κάποιους δρόμους. Είναι λύση για παντού. Η προώθησή του είναι υπόθεση ενός γενναίου προγράμματος ευαισθητοποίησης που για να ριζώσει πρέπει να απλωθεί σε ολόκληρη την ελληνική κοινωνία. Η γαλλική νομοθεσία προβλέπει ότι κάθε έργο οδοποιίας θα περιλαμβάνει και ειδική υποδομή για το ποδήλατο. Σε κάθε αστικό δρόμο είναι αυτονόητη η πρόβλεψη πεζοδρομίου. Το ίδιο θα έπρεπε να συμβαίνει και για την υποδομή του ποδηλάτου".

· Σύμφωνα με τις πληροφορίες που συγκέντρωσε ο ΣτΠ κατόπιν έρευνας (Overview of Bicycle Transportation in Underground Trains in European Cities, http://www.ecf.com/files/2/12/13/overview_bicycles_u_trains.pdf ), μόνο στο μετρό της Αθήνας και της Βουδαπέστης δεν γίνονται δεκτά εξ ολοκλήρου τα ποδήλατα. Στους υπόγειους σιδηρόδρομους των περισσοτέρων ευρωπαϊκών πρωτευουσών τα ποδήλατα γίνονται δεκτά είτε άνευ όρων, είτε υπό κάποιους όρους, λ.χ. περιορισμό της χρήσης στις ώρες αιχμής (Λονδίνο). Συγκεκριμένα στο Παρίσι και σε πολλές άλλες πόλεις της Ευρώπης (λ.χ. Άμστερνταμ) όπως πληροφορούμαστε από το σάιτ της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας, διατίθενται δωρεάν ποδήλατα σε ανθρώπους που μετακινούνται μέσα στις πόλεις, ως μέσον για τον περιορισμό της κυκλοφορικής συμφόρησης και της περιβαλλοντικής μόλυνσης. Οι σταθμοί των ποδηλάτων αυτών βρίσκονται πάντα πλησίον σταθμών του μετρό, έτσι ώστε τα δυο μέσα αυτά να λειτουργούν συνδυαστικά.

· Στις 18.01.2007 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε νομοθετικό ψήφισμα, σύμφωνα με το οποίο "Όλα τα τρένα, συμπεριλαμβανομένων και των διεθνών αμαξοστοιχιών και των τρένων μεγάλης ταχύτητας, πρέπει να παρέχουν τη δυνατότητα στους επιβάτες να μεταφέρουν σε ειδικό χώρο... ποδήλατα και αθλητικές συσκευές (www.europarl.europa.eu 5892/1/2006/C6-0311/2006-2004/0049 COD, τροπολογία 59)"

· Όσον αφορά την καθ' ημάς κατάσταση, η μεταφορά ποδηλάτων στον ΗΣΑΠ, ΤΡΑΜ ΑΕ και ΟΣΕ επιτρέπεται επίσης υπό όρους, πράγμα που κάνει την ΑΜΕΛ ΑΕ το μοναδικό μέσο σταθερής τροχιάς της Αθήνας το οποίο απαγορεύει πλήρως τη χρήση από ποδηλάτες. Ο ΗΣΑΠ μάλιστα έχει εκδώσει και σχετική απόφαση, με α.π. 1507/07.11.2005 όπου αναφέρει ρητώς τις ημέρες, ώρες και προϋποθέσεις της μετακίνησης ποδηλατών με τους συρμούς του.

· Σύμφωνα με δημοσίευμα της Κυριακάτικης Καθημερινής της 18.09.2005 σε αφιέρωμα για το ποδήλατο, στην Ελλάδα έχει δημιουργηθεί το Δίκτυο Ελληνικών Πόλεων για τη Βιώσιμη Κινητικότητα και το Ποδήλατο (www.podilato.gr)". Έχει 43 ιδρυτικές πόλεις μέλη και την υποστήριξη της ΚΕΔΚΕ. Έχει εκπονήσει μελέτες για την χρήση του ποδηλάτου σε διάφορες ελληνικές πόλεις, και καρπός της εμπειρίας αυτής είναι η έκδοση "Το ποδήλατο σε 17 ελληνικές πόλεις - Οδηγός εκπόνησης μελετών", ο οποίος περιλαμβάνει λύσεις και προδιαγραφές, σχεδιασμένες με βάση την ελληνική πραγματικότητα, χρήσιμες για κάθε ελληνική πόλη, όποια κι αν είναι τα χαρακτηριστικά της.

Υπό το φως των ανωτέρω ο ΣτΠ καλεί την ΑΜΕΛ ΑΕ, ως φορέα προώθησης πολιτικών που προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη και προστατεύουν το περιβάλλον, να επανεξετάσει την στάση της απέναντι στην μετακίνηση των ποδηλατών με τους συρμούς της, ερχόμενη σε επαφή με τους επιστήμονες και τις οργανώσεις που διαθέτουν την τεχνογνωσία και την εμπειρία να τη βοηθήσουν στο έργο αυτό, και να μας ενημερώσει για τις θέσεις και τις ενέργειές της.

Σας ευχαριστούμε θερμά εκ των προτέρων για τη συνεργασία.

Με εκτίμηση

Καλλιόπη Σπανού

Βοηθός Συνήγορος του Πολίτη

Κοινοποίηση

1.ΥΜΕ, Γραφείο Υπουργού κου Μ.Λιάπη, Αναστάσεως και Τσιγάντε 101 91, Αθήνα

2.Δίκτυο Πόλεων για την Βιώσιμη Κινητικότητα και το Ποδήλατο, Αμερικής 17, Αθήνα 10671

3.ΟΑΣΑ Μετσόβου 15, Αθήνα 10582

4.Κος Χ1

5.Κος Χ2