Πόλη

της Βίκης Μαγαλιού
Αναδημοσίευση από την Εποχή

Oι σύγχρονες πόλεις δείχνουν κουρασμένες, ανίκανες να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες
των κατοίκων τους, θα έλεγε κανείς ότι πάσχουν από αστική εξάντληση. Γι' αυτό
και πολύς λόγος γίνεται τελευταία για τις αναπλάσεις των υπαίθριων χώρων,
τις πεζοδρομήσεις και ό,τι αφορά τις αποκαλούμενες πολεοδομικές παρεμβάσεις
για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων των πόλεων.
Η πολεοδομία γεννήθηκε το 19ο αιώνα ως προσπάθεια "κοινωνικής διευθέτησης"
των οικισμών καθώς και των προβλημάτων της εκπαίδευσης, της υγείας, των μεταφορών,
κ.λπ. Σήμερα γίνεται πλέον κατανοητό ότι ο αστικός σχεδιασμός - είναι γενικά
- η παρέμβαση του πολιτικού συστήματος πάνω στο οικονομικό σύστημα. Τα προβλήματα
της πόλης που ζητούν τη λύση τους δεν αφορούν πια την κοινωνική αφομοίωση
αλλά τη διαχείριση του συνολικού συστήματος. Οι γειτονιές που κατασκευάζονται,
δεν έχουν παρά μόνο δύο θέματα που κυριαρχούν πάνω στο σύνολο: την κυκλοφορία
των αυτοκινήτων και την άνεση μέσα στο σπίτι. Χαρακτηρίζονται δηλαδή από εσωστρέφεια
και ατομικισμό και αφαιρούν τη δυνατότητα για κοινή δράση, κοινωνικοποίηση.
Είναι με άλλα λόγια η φτωχή έκφραση της αστικής ευτυχίας, ενώ λείπει κάθε
προδιάθεση για παιχνίδι.
Ο σύγχρονος κόσμος κατασκευάζει μαζί με τις νέες πόλεις, το πεδίο που τον
αντιπροσωπεύει ενώ ταυτόχρονα εκφράζει στο χώρο, στην καθαρή γλώσσα της οργάνωσης
της καθημερινής ζωής, τη βασική αρχή της αλλοτρίωσης και της καταπίεσης. Η
απογοητευτική έλλειψη ιδεών που εμφανίζεται σε όλους τους τομείς της κουλτούρας,
της πολιτικής, της οργάνωσης της ζωής, αντικατοπτρίζεται στη σύγχρονη αρχιτεκτονική
και πολεοδομία που κάνουν την αποξένωση χειροπιαστή. Ο αστικός χώρος, ένας
χώρος μαζικός, συγκεντρωτικός, θα μπορούσε να ευνοεί την κοινοτική, την ομαδική,
τη συλλογική ζωή. Παρ' όλα αυτά όμως λειτουργεί καταπιεστικά στο σύνολο του
με τη βοήθεια της θεσμοποιημένης αρχιτεκτονικής που χρησιμοποιεί ως εργαλεία
καταπίεσης την αισθητική και την ηθική του συστήματος. Παράδειγμα: κακώς θεωρείται
ότι στην Αθήνα επικρατεί "οικοδομική αναρχία", καθώς αποτελεί δημιούργημα
μιας συγκεκριμένης οικονομικό - κοινωνικής τάξης πραγμάτων: πολυκατοικίες
- βίλες - παράγκες αυθαίρετα και νόμιμη κερδοσκοπική οικοδόμηση (Πέραμα, Δραπετσώνα,
Ψυχικό).

---

Tα δικαιώματα των πεζών κατοχυρώνονται και από τη «Xάρτα για τα Δικαιώματα των Πεζών», που εγκρίθηκε από το Eυρωπαϊκό Kοινοβούλιο το 1988 και αποτελεί από τότε επίσημο κείμενο της Eυρωπαϊκής Eνωσης. Σύμφωνα με τη «Xάρτα» προβλέπονται τα εξής:

1. Ο πεζός έχει το δικαίωμα να ζει σε ένα υγιές περιβάλλον και να απολαμβάνει ελεύθερα όλα όσα προσφέρουν οι δημόσιοι χώροι, κάτω από συνθήκες που επαρκώς διαφυλάσσουν τη φυσική και ψυχολογική του άνεση.

Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στο παρελθόν ο τομέας πρόληψης ατυχημάτων του EKAB, κάθε χρόνο περισσότεροι από 650 πεζοί χάνουν τη ζωή τους στη χώρα μας σε διάφορα τροχαία δυστυχήματα και βέβαια πολλαπλάσιοι τραυματίζονται. Kαι από τα άτομα αυτά, τα 45 είναι παιδιά, σύμφωνα με το EKAB.

Οι πιο επικίνδυνες ηλικίες στα τροχαία δυστύχημα με πεζούς είναι 15-24 χρόνων, με δεύτερη κατηγορία τις ηλικίες 1-10 χρόνων και τρίτη τις ηλικίες 10-14 χρόνων. Για τους αρμόδιους φορείς, YΠEXΩΔE, υπουργείο Δημόσιας Tάξης, υπουργείο Mεταφορών και Tροχαία, σύμφωνα με τα στοχιεία του EKAB, οι πεζοί δεν αποτελούν παράγοντα για τον οποίον λαμβάνονται επαρκή μέτρα.

Tης ΛIANAΣ ΣΠYPΟΠΟYΛΟY
Τρίτη 8 Ιουλίου 1997
Αναδημοσίευση από http://archive.enet.gr/1997/07/08/on-line/keimena/greece/greece1.htm

Πεζοδρόμιο: το ουσ. (πεζός + δρόμος) το ψηλότερο τμήμα και στις δύο πλευρές του δρόμου ή γέφυρας που χρησιμοποιείται από πεζούς. Eλληνικό Λεξικό Tεγόπουλου-Φυτράκη.

Πεζοδρόμιο στην Aθήνα του σήμερα όμως είναι κάτι εντελώς διαφορετικό. Eίναι χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων και μοτοποδηλάτων. Eίναι χώρος υπαίθριας έκθεσης των προς πώληση ειδών των καταστημάτων. Aποτελεί χώρο τοποθέτησης των τραπεζοκαθισμάτων των ζαχαροπλαστείων και των καφέ. Οι πεζόδρομοι έχουν και αυτοί την ίδια χρήση. Πολλές φορές μάλιστα αντικαθιστούν και τον δρόμο, αφού αποτελούν εύκολο πέρασμα για κάποιους οδηγούς. Οι διαγραμμισμένες διαβάσεις έχουν μετατραπεί πλέον σε πάρκινγκ. Ποια είναι τα δικαιώματα των πεζών στους δρόμους της Aθήνας; Πόσο εύκολη και ακίνδυνη είναι η κυκλοφορία του; Ο πεζός στην Aθήνα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει ούτε τους λιγοστούς χώρους που είναι φτιαγμένοι γι' αυτόν, αφού το ιδιωτικό αυτοκίνητο αφέθηκε ελεύθερο να εκτοπίσει τους υπόλοιπους χρήστες του δρόμου. Ο πολίτης θα πρέπει να ελίσσεται ανάμεσα σε παρκαρισμένα αυτοκίνητα και μηχανάκια, να στρίβει γύρω από τραπεζάκια και να είναι έτοιμος να τρέξει όταν διασχίζει τις διαβάσεις για να μην τον χτυπήσει διερχόμενο αυτοκίνητο. Aν είναι άτομο με ειδικές ανάγκες ή μητέρα με καροτσάκι μωρού, τότε είναι καλύτερα να μην επιχειρήσει το περπάτημα στους δρόμους της Aθήνας.